Het is weer zover. De eindejaarsperiode is in aantocht en de BOB-campagnes gaan vanaf vandaag weer van start in gans het land. Dat alcohol niet samengaat met rijden weten we ondertussen al, alcohol heeft een verdovend effect op de hersenen. Wanneer iemand alcohol drinkt, raken eerst de hersendelen verdoofd die het gedrag en de gevoelens controleren. Zo komt het dat een kleine hoeveelheid alcohol zorgt voor een stoutmoediger, actief gevoel. Al kan men ook agressief worden, of zorgeloos, rustig, slaperig, ontspannen, onverschillig,… Bij een grotere hoeveelheid alcohol vermindert het reactievermogen. Men hoort en ziet minder scherp, maar het zelfvertrouwen neemt misleidend toe en kan omslaan in roekeloosheid. Hierdoor ontstaan soms gevaarlijke situaties, bijvoorbeeld in het verkeer. Nog meer alcohol vermindert de controle over de bewegingen en het coördinatievermogen. Lopen wordt wankelen, praten wordt lallen. Vaak kan men zich later helemaal niet meer herinneren wat er allemaal gezegd of gebeurd is, een fenomeen dat ‘black out’ wordt genoemd.
Een te grote dosis alcohol kan ervoor zorgen dat de hersenen zo erg verdoofd raken dat de ademhaling en het hart verzwakken of helemaal stilvallen, wat kan leiden tot coma, hart- en ademhalingsstilstand of zelfs tot de dood. Iemands geslacht en lichaamsgewicht maar ook stress, vermoeidheid en omstandigheden zoals de snelheid waarmee wordt gedronken, of dit op een nuchtere maag gebeurt of niet, bepalen mee de effecten. Over het algemeen worden vrouwen sneller dronken dan mannen omdat zij minder lichaamsvochten hebben.
De verkeerswetgeving bepaalt dat rijden (met de wagen, motorfiets, brommer of fiets) vanaf 0,5 promille alcohol in het bloed strafbaar is. Voor beroepschauffeurs (bestuurders van vrachtwagens, bussen, taxi’s, …) is de wet sinds 1 januari 2015 strenger. Zij moeten zich houden aan een alcohollimiet van 0,2 promille. Dat betekent dat deze chauffeurs al na het drinken van één glas strafbaar zijn (in de praktijk komt dit dus neer op een nultolerantie voor drinken in het verkeer voor beroepschauffeurs).
Bij rijden onder invloed van alcohol kan de politie onmiddellijk 170 euro innen of voor hetzelfde bedrag een minnelijke schikking treffen. Men krijgt een rijverbod van minimum drie uur. De rechter kan een boete uitspreken tot 3.000 euro en het recht tot sturen ontzeggen. Vanaf 0,8 promille worden de straffen zwaarder. Bij een minnelijke schikking betaalt men tot 550 euro (afhankelijk van het precieze alcoholgehalte in het bloed). Het recht tot sturen wordt minimum zes uur ontnomen en het rijbewijs kan onmiddellijk ingetrokken worden, bijvoorbeeld als het rijgedrag gevaarlijk is voor de verkeersveiligheid.
Het parket kan de overtreder ook voor het gerecht brengen. Dat is bijvoorbeeld een mogelijkheid als de overtreder al verschillende keren betrapt is op rijden onder invloed. Wie meer dan 1,2 promille alcohol in het bloed heeft, moet onvermijdelijk voor de rechter komen. De rechter kan boetes van 1.200 tot 12.000 euro uitspreken. Bij herhaalde overtredingen worden de boetes nog zwaarder.