Er komt een definitieve bescherming van de Kruiskoutermolen in Erpe-Mere, en de Stenen Molen Ter Rijst in Herzele. Matthias Diependaele, Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed, her-beschermt definitief de Kruiskoutermolen in Erpe-Mere (Mere), en de Stenen Molen Ter Rijst in Herzele als monument met overgangszone. ‘Molens in Vlaanderen maken deel uit van ons erfgoed als symbool voor de overgang tussen traditie en modernisering. Door van alle verschillende molens de meest representatieve te beschermen garanderen we dat dit stukje verleden bewaard wordt voor de toekomst. Windmolens zijn vooral waardevol als ze ook draaien en malen. En dat is niet altijd evident. Als we te dicht bij molens bouwen, verliezen ze hun windvang en wordt malen onmogelijk. Daarom bescherm ik de omgeving van deze waardevolle molens zodat ze kunnen blijven doen waarvoor ze gebouwd zijn.’, aldus Vlaams minister voor Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
Deze beschermingen vloeien voort uit het project Evaluatie van het beschermd windmolenbestand in Vlaanderen (2020-2021). Eén van de conclusies van dit onderzoek was dat de windvang bij een aantal al beschermde windmolens best gevrijwaard zou worden door toevoeging van een overgangszone. Dit is een afgebakende zone rond een beschermd erfgoed waarin bepaalde voorschriften gelden die de erfgoedwaarde ondersteunen. Beperkingen qua hoogte op nieuwe obstakels in die overgangszone (zowel gebouwen als beplanting) moeten ervoor zorgen dat deze molens ook in de toekomst nog met de wind kunnen draaien en malen. Dit ondersteunt niet alleen de (industrieel-archeologische) erfgoedwaarde, het draagt ook bij tot de beleving en het behoud: draaiende molens worden beter onderhouden en zijn minder onderhevig aan vocht en insecten door trillingen en ventilatie.
In 2023-2024 wordt deze procedure voor een tiental molens opgestart. Deze werden geselecteerd op basis van hun erfgoedwaarde en maalvaardigheid. Een voorkeur ging ook naar molens die vandaag nog (net) voldoende windvang hebben maar die heel kwetsbaar zijn voor verdere verstoringen van die windvang. Standaard wordt voor zo’n overgangszone in functie van windvang vertrokken van een cirkel met een straal van 100 meter rond de molen, die in sommige gevallen uitgebreid wordt aan de zijde van de overheersende windrichting (meestal het zuidwesten).
Deze beschermingsprocedures worden ook aangegrepen om de beschermingen op andere vlakken te actualiseren zoals de toevoeging van cultuurgoederen of – in het geval van de Stenen Molen Ter Rijst in Herzele – de opheffing van de bescherming als monument van de volledig verbouwde molenaarswoning.
Meer informatie over molens en windvang:
https://www.onroerenderfgoed.be/blog/wat-als-een-molen-geen-wind-vangt
