Jan De Nul uit Hofstade bij Aalst en enkele partners bouwen een eerste mangrove-eiland: “AquaForest is een blauwdruk voor mangroveherstel wereldwijd.” Mangroven kunnen tot vier keer meer koolstof opslaan dan een tropisch woud. Maar door stedelijke ontwikkeling en aquacultuur verdwijnen ze snel in Ecuador. Partners vanuit overheden, industrie, wetenschap en lokale gemeenschappen ontwikkelden samen ‘AquaForest’, een blauwdruk voor mangroveherstel. Het eerste ‘AquaForest’ mangrove-eiland is gebouwd met lokaal gebaggerd materiaal. Dat biedt een belangrijk economisch voordeel.
Mangroves zijn belangrijke ecosystemen. Ze slaan koolstof op, beschermen kustgemeenschappen en zijn hotspots voor biodiversiteit. Maar ze worden bedreigd door stedelijke ontwikkeling, houtoogst en aquacultuur. In het toegangskanaal van Guayaquil in Ecuador bouwden Jan De Nul en partners hun eerste “AquaForest” mangrove-eiland met lokaal gebaggerd materiaal. Ze creëerden een blauwdruk voor mangroveherstel wereldwijd. Mangrovebossen kunnen tot vier keer meer koolstof vasthouden dan tropische regenwouden. Ze dienen als waterfilters, zijn een hotspot voor biodiversiteit, beschermen kusten tegen erosie en ondersteunen socio-economische activiteiten zoals ecotoerisme en duurzame visactiviteiten. Maar sinds 1980 verdween 50% van de mangroven in Ecuador door intensieve aquacultuur, houtoogst en stedelijke ontwikkeling.
Het mangrove-eiland AquaForest is 50 hectare groot en ligt bovenop een getijdenvlakte in de delta van de rivier Guayas in Ecuador. Het is niet het eerste mangroveherstelproject, maar wel het eerste project waarbij een mangrove-eiland volledig wordt opgebouwd met lokaal gebaggerd materiaal. Dat creëert een belangrijk economisch voordeel, waardoor deze blauwdruk zeer interessant is om op grote schaal te reproduceren. Dominic De Prins, projectmanager voor AquaForest in Ecuador bij Jan De Nul Group: “In 2018 tekende Jan De Nul Group een concessiecontract voor 25 jaar om onderhoudsbaggerwerken uit te voeren in het toegangskanaal naar de haven van Guayaquil. Vroeg in het project merkten we veel getijdenvlakten op in de buurt van het toegangskanaal. We kwamen op het idee om een van deze banken op te hogen met gebaggerd materiaal uit het toegangskanaal van Guayaquil, om er vervolgens een habitat voor mangroves te ontwikkelen. Zo kunnen we natuurherstel koppelen aan één van onze kernactiviteiten.”
Het doel van AquaForest is om een duurzaam mangrove-ecosysteem te creëren dat zich in de toekomst zonder tussenkomst van de mens verder ontwikkelt. De eerste stap daartoe was het creëren van omstandigheden die ideaal zijn voor de groei van mangrove, op basis van doorgedreven onderzoek. Dat heet dan ‘eco-engineering’. Andrea Reyes, assistent-professor Biologie, Escuela Superior Politécnica del Litoral (ESPOL): “We hebben verschillende factoren onderzocht die belangrijk zijn voor de optimale groei van mangrovehabitats. De interactie met golven en stroming, hoe water door de bodem sijpelt en weer wordt afgevoerd, het bodemtype waarin mangrovebomen gedijen, de interactie met andere planten en soorten… We hebben ook gekeken naar het soort bescherming dat jonge mangrovebomen nodig hebben tijdens de eerste maanden van hun ontwikkeling.”
Samenwerken met lokale gemeenschappen is een essentieel onderdeel van het project. Lokale stakeholders en gemeenschappen werden betrokken bij elke stap van het project en treden op als beheerders. Zij beschermen zowel de ecologische als de sociaaleconomische waarde van de mangrovebossen.
In de komende jaren zullen de partners de efficiëntie van dit nieuwe ecosysteem in detail opvolgen. Ze onderzoeken hoe de mangrovebossen kustgemeenschappen beschermen tegen overstromingen en erosie, hoe ze de biodiversiteit verhogen en hoe ze de ontwikkeling van sociaaleconomische activiteiten bevorderen. Zo creëren de partners een concept dat op grote schaal en efficiënt gereproduceerd kan worden, zowel in de regio als wereldwijd. Dominic De Prins, Jan De Nul Group: “Jan De Nul beschikt over de expertise, uitrusting, infrastructuur, managementcapaciteiten en wereldwijde verankering om AquaForest zowel in de regio als in andere delen van de wereld te reproduceren. Het circulair inzetten van gebaggerd materiaal voegt een economisch voordeel toe, waardoor dit soort ‘nature-based solutions’ economisch haalbaar wordt. We zijn ervan overtuigd dat dit project het potentieel heeft voor grootschalig mangroveherstel wereldwijd.”
AquaForest is een internationaal consortium, gecoördineerd door Jan De Nul Group. Partners zijn onder andere: South Pole, Mantis Consulting, Haedes, Universiteit ESPOL in Ecuador, Universiteit Antwerpen, Vrije Universiteit Brussel en de NGO Fundación Calisur. We betrekken ook lokale autoriteiten, de overheid, onderzoekers en lokale gemeenschappen. Het project wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid via het Flanders International Climate Action Programma en door de International Union for Conservation of Nature (IUCN).
(Foto: JDN)
