Burgerinitiatief Maak Aalst CETA&TTIP-vrij diende op de gemeenteraad van 31 januari 2017 een voorstel in om de stad Aalst symbolisch vrij te verklaren van de nieuwe vrijhandelsakkoorden, die op maat van multinationals geschreven zijn. Ook al was met de handtekeningen van meer dan 800 burgers aan alle wettelijke voorwaarden voldaan, het college weigerde om de burger spreekrecht te verlenen. De raad verschool zich achter zijn onbevoegdheid over deze materie, dit terwijl al meer dan 2000 Europese steden en gemeenten de stap hebben gezet. In een brief van dertig maart 2017 legde het gemeentebestuur de klacht die het burgerinitiatief tegen deze gang van zaken had ingediend, een tweede keer naast zich neer. Het volgde dezelfde redenering, gebaseerd op een bijzonder willekeurige interpretatie van het huidige Gemeentedecreet. Volgens de geijkte procedure legde burgerinitiatief Maak Aalst CETA&TTIP-vrij daarop de zaak voor aan de provinciegouverneur en het Agentschap Binnenlands Bestuur. Die hebben het comité nu over de hele lijn gelijk gegeven.
In zijn brief van 20 juni 2017 schrijft gouverneur Jan Briers dat de stad Aalst de burger wel degelijk spreekrecht had moeten verlenen, om zich daarna over haar bevoegdheid uit te spreken. Diverse Vlaamse gemeenten zijn haar daarin trouwens al voorgegaan. Meer zelfs, de gouverneur stelt onomwonden dat gemeenteraden wel degelijk bevoegd zijn om een standpunt in te nemen over deze verdragen, omdat er hoe dan ook lokale belangen mee gemoeid zijn. De gouverneur heeft dan ook zijn standpunt ter zake aan de stad Aalst overgemaakt. Hoe zal het stadsbestuur nu reageren? In eerste instantie zet Andreas Verleysen (Groen) opnieuw het voorstel om Aalst TTIP- en CETA-vrij te verklaren op de agenda van de gemeenteraad van morgen, woensdag 28 juni. Daarbij zal vast en zeker naar de brief van de gouverneur verwezen worden. Raadslid Verleysen stelt onverbloemd dat de belastingbetaler geen baat heeft bij deze verdragen, omdat ze de Europese regelgeving inzake voeding, gezondheid en onderwijs naar beneden zullen bijstellen. Gemeenten kunnen wel degelijk nog hoger beroep aantekenen bij het Europees Hof van Justitie om deze tekortkomingen recht te zetten.
De vraag is of de huidige meerderheid in ons land dat wil. Minister Homans werkt aan een nieuwe versie van het Gemeentedecreet, waarbij burgerinitiatieven helemaal afhankelijk worden van de goodwill van hun gemeentebestuur. En de Vlaamse en federale regering hebben intussen alles in gereedheid gebracht voor de ratificatie van CETA, dit zonder de lopende controleprocedures af te wachten. We zijn benieuwd of de democratie in de stad Aalst de komende dagen nog een kans krijgt en of de politiek de kwestie in gunstige zin kan recupereren, aldus Karel Osstyn.
