VONK, de Aalsterse adviesraad voor kinderen en jongeren, hield in november een bevraging omtrent het mentaal welzijn van jongeren. “De resultaten moeten alle alarmbellen doen afgaan. Vonk vraagt terecht om actie van het stadsbestuur” stelt sp.a fractievoorzitter Sam Van de Putte (sp.a). Bijna de helft van de bevraagde jongeren gaf aan zich de afgelopen tijd minder gelukkig te hebben gevoeld. 48 procent dacht zelfs minstens één keer aan zelfmoord. “Zelfmoordgedachten zijn altijd een alarmsignaal dat je niet mag negeren” zegt Sam. Van de Putte werkt zelf al 10 jaar in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg. “Helaas zijn de wachtlijsten bij de professionele zorgverstrekkers ontzettend lang. De verschillende overheden zullen extra ondersteuning moeten bieden om op de gestegen vraag een antwoord te bieden.”
De resultaten van de Vonk bevraging staan zeker niet alleen. Ook uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat we ons ernstige zorgen moeten maken over onze adolescenten en jongeren, tussen 15 en 25 jaar. Uit het onderzoek blijkt dat 1 op de 5 jongvolwassenen al matig tot ernstige psychische klachten heeft. Andere internationale studies tonen aan dat de angstgevoelens toenemen. Ook uit een rondvraag van VRT NWS bij Vlaamse psychologen blijkt dat jongeren steeds meer angst en depressieve gevoelens hebben.
Een dikke maand na de start van de tweede lockdownperiode kleven steeds meer jongeren de woorden hyperventilatie, eenzaamheid en gebrek aan perspectief op zichzelf. De coronacrisis en de bijhorende maatregelen hebben dus een grote impact op het mentaal welzijn van kinderen en jongeren. Tegelijk wordt hun stem in het publieke debat niet of te gefragmenteerd gehoord en wordt hun perspectief te weinig in rekening gebracht.
“Dit is voor scholieren en studenten op alle fronten een onplezierige tijd. Het zijn mensen in ontwikkeling, en opeens gaat alles anders dan ze van tevoren hadden bedacht: hun hele studietijd is ontregeld en het onderwijs staat op zijn kop. Dat heeft allerlei consequenties: veel studenten leiden nu een geïsoleerder leven” zegt Van de Putte.
De gevolgen van de Covid-19 crisis voor het mentaal welzijn van jongeren zijn dus niet te onderschatten. Jongeren die veerkrachtig balanceerden, werden sinds corona uit hun evenwicht gebracht. Jongeren die al kwetsbaar waren, werden er verder door in de richting van de rand geduwd. Vooral rond geweld worden er meer meldingen gemaakt. Zo is er een verdriedubbeling van het aantal gesprekken rond intrafamiliaal geweld. Achter de gevels van vele huizen en appartementen spelen zich op dit moment drama’s af. De verhalen zijn schrijnend.
“De problemen zijn acuut en moeten aangepakt worden om groepen die nu al door het ijs dreigen te zakken te helpen” vindt Sam. “Door de maatregelen hebben jongeren niet langer de veiligheid, vrijheid en experimenteerruimte die nodig is voor hun ontwikkeling. En dat leidt tot meer problematieken en helaas ook meer zelfverminking en zelfmoordgedachten” legt Van de Putte verder uit.
Deze donkere herfst- en winterperiode is extra moeilijk. “Er zijn niet alleen klachten over een winterdrepressie of over de coronoacrisis, er is een combinatie van die twee samen. Het is belangrijk om onze inwoners op te roepen om na het werk niet de hele dag thuis te blijven maar toch ook af te spreken met mensen en om activiteiten te ondernemen. Je mag met elkaar afspreken. Je moet alleen afstand houden.”
Sp.a roept de stad Aalst op om actie te ondernemen en extra ondersteuning te voorzien. We pleiten voor een algemene, sensibiliserende campagne op maat van jongeren om aandacht te vragen voor mentale problemen en zelfmoordpreventie, met daarbij de gepaste doorverwijzing naar snelle en concrete hulpverlening. Via de website van de stad, de sociale media en zelfs via een gerichte postkaart, kan de stad een ondersteunende boodschap met de contactgegevens van de hulpverlening verspreiden.
Daarnaast kan de stad ook extra inzetten op psychosociale hulp voor jongeren via chatkanalen en online hulpverlening. De stad en het OCMW kunnen ofwel zelf psychologen aanwerven of de bestaande diensten extra ondersteunen zodat het aanbod kan uitgebreid worden.
“We rekenen erop dat het stadsbestuur in overleg met VONK en de jeugdwelzijnssector een actieplan uitrolt om een antwoord te bieden op de gestegen psychische problemen. Nu handelen kan later veel problemen voorkomen” besluit Van de Putte.
